EĞİTİM SEFERBERLİĞİ
Cüneyt Arkın’ın, Türk kurtuluş Savaşı gazisi bir öğretmeni canlandırdığı, Mehmet Aydın’ın yazdığı, Remzi Jöntürk’ün yönettiği kurmaca, 1981, Murat film yapımı.
İngilizlerin, Kuvayımilliye üzerine saldığı Yunan Ordusu, henüz Polatlı’da iken, ulusal eğitim danışma kurulu[1] toplayacak denli yurttaşlarının gelişimini önemseyen Mustafa Kemal, büyük zaferden hemen sonra ülküsünü uygulamaya soktu. Eğitimli yurttaşlar yetiştirmek “devlet”in göreviydi. Büyük bir çabayla ilk adımlar atıldı. Kurmaca o ilk yılların zorlu koşullarını, Öğretmen Kemal’in sarsılmaz direnciyle; dağdaki “Durali”, düzdeki “Dayı Bey”in eşkiya davranışlarıyla anlatıyor.
Cüneyt Arkın, Osmanlı’dan kalıt, okuma yazma dahi bilmeyen, gençlerini yitirmiş, savaş yoksulu halkın yaşadığı Türkmen obasına öğretmen olarak gelir. Öğretmen Kemal, okulsuz obaya okul kurmak için, halktan imeceye katılmalarını ister. Yeniliğe açık, öğrenmeye aç, tertemiz yürekli çocuklar, kadınlar, savaş vurgunu gaziler, yaşlılar büyük bir coşkuyla işe koyulurlar.
Ancak karşılarına, çarpık düzenleri bozulsun istemeyenlerin görünen yüzü ağa ile onun gölgesini güçlendiren sömürgenler çıkar. Geri kalmışlığı kendilerine kazanç kapısı yapanlar, bu gelişmeyi engellemeye çalışırlar.
Kurtuluş Savaşı’nın zor koşullarından yaralı olarak çıkan öğretmen Kemal, yurduna, yurttaşına inancıyla bu engelleri de aşar, okul açılır; ilk derste kara tahtaya “ATATÜRK” yazılır.
Öğretmen Kemal, Cengiz Aytmatov’un öyküsünden, 1969 yılında, Andrey Konchalovsky yönetmenliğinde sinemaya uyarlanan ilk öğretmen kurmacasıyla benzer sahneler içeriyor. O kurmacada da eski bir asker olan Öğretmen Duysen, İkinci Dünya Savaşı sonrası bir Kırgız obasında çocuklar okusun diye çaba gösterir.
[1] İlk kez, 1921 yılında “Maarif Kongresi” adıyla Ankara’da düzenlenen, Başkumandan Mutafa Kemal’in cepheden gelerek açılışını yaptığı ulusal eğitim kurulları; 1923,1924 ve 1925 yıllarında “Heyet-i İlmiye” toplantılarıynan sürdürülmüştür. Kurul, 1939’dan sonra “millî eğitim şûrası” adıyla anılmaktadır.
