MÜZİK KUTUSU

“Hiç bir şey göründüğü gibi değildir” ve “Hiç bir Suç Gizli Kalmaz” gibi sözlerin içeriği, onların basmakalıp birer tümce olmasını önlüyor. Kim, nerede söylemiş, neyi amaçlayarak, niçin söylemiş gibi sorgulara gerek olmadan yararlanılan bir özdeyiş gibi demek istenileni en kısa yoldan anlatıyorlar.

Bir dönemin bilinen yönetmenlerinden Kosta Gavras’ın, seksenli yılların sonlarında gösterime sokulan kurmacası Müzik Kutusu, görünenlerin, göründüğü gibi olamayacağını gösteren temelde ilerleyen bir sinema yapıtı.

Bu yönüyle İkinci Dünya Savaşı sonrası, savaşın galiplerinin savaşı anlattıkları, haklının, kaksızın, güçlülerin anlatımıyla belirlendiği kurmacalardan ayrı bir konumu var “Müzik Kutusu”nun.

Savaş yıllarında en kirli işlerin, katliamların sorumlularının, savaşın bitimiyle birlikte birer saygın kişilik durumuna evrilmelerinin arkasındaki gizli ve karanlık ilişkileri, çıkarcı yaklaşımları en uç örnekleriyle aktaran kurmaca, denetimli karşıtlık çizgisini aşmayan bir abd filmi olarak çokça izlenenler arasındaki yerini hâlâ koruyor.

Musevilere karşı işlenen insanlık dışı suçları, İkinci Dünya Savaşı koşullarında yapılan katliamları anlatan çok sayıdaki kurmacalardan ayrı tutulması gereken bir diğer yönü de, savaş suçlarından yola çıkarak, savaş sonrası işlenen suçlara vurgu yapması.

Savaş yıllarında yaşamış kuşağın üzerinden anlatılan kurmacalardan farklı bir içerikle, geride kalan yeni kuşakları konu edinen ve soykırımı, soykırıma uğrayanların çocukları üzerinden anlatan Stalin’e Hediye ve İda gibi kurmacalardan çok önce çekilen Müzik Kutusu, suçluyu yalnızca savaşın içinde aramıyor.