DÜNDEN KALANLAR

Kara kıtanın güçlü kaslarını gözüne kestiren “vahşi batı”, ilk kez Portekizliler eliyle köle satışına başladı. Köle, kişinin, başka kişilerin malı olması anlamını taşıyor. Önceleri Afrika’nın, Atlas ve Hint Okyanusuynan Akdenize kıyı bölgelerinden kaçırılan kara derili insanlar, gemilerle Avrupa’ya ve Amerika’ya taşındılar.

Batıda, keşifler, buluşlar, sanayi devrimi gibi nedenlerle bilginin ve yetkenin el değiştirmesi; yeniden düzenlenen “din” kurumu kilisenin, kara gelirden payını alıp acımasız kötülüğü görmezden, çaresiz çığlıkları duymazdan gelmeyi ahlak olarak benimsemesi, köleliğin uzun yıllar boyunca sürmesini sağladı. Uzun yılların, üç yüz yıla yakın devam etmesinin, otuz milyon insanın bu kötülüğün kadrine uğramasının etkileri günümüze dek ulaştı.

Kökenlerini araştıran, insanın insana zulmettiği düzeni sorgulayan kişilerin yanısıra, sinema sanatının toplumcul yanını, bilgilendirici yönünü önceleyen aydınlar, köleliğin karanlık dehlizlerini aydınlatan yapıtlar ortaya koyuyor.

Senegal’den kaçırılan kölelerin yolculuğunu günümüze taşıyan Cezayir asıllı yönetmen Raşit Buşerap’ın Küçük Senegal’i, Safy Boutella’nın, cazın tüm inceliklerini taşıyan ezgilerinin olağanüstü katkılarıyla çarpıcı bir evren yaratıyor. Bu evreni güzelleştiren Mali doğumlu Sotigui Kouyate’nin doğala yakın oyunculuğu; konuyu özümsemişliğin yarattığı rahatlığı izleyiciye ulaştırması.

Adı değişen ama farklı sürümleriyle kölelik, günümüzde de sürüyor. Köleliğin onulmaz öykülerini sinemaya taşıyan Umuda Yolculuk, İşte Özgür Dünya, Ayka, Tori ve Lokita gibi kurmacalar da, insanı sayı olarak gören düzenin çirkinliğini aktarmayı sürdürüyor.