KARANLIKTA UYANANLAR
Daha iyi bir dünya umuduyla dayatılan koşulların, beklenen baharı gittikçe uzaklaşan bir seraba dönüştüren sonuçları, Karanlıkta Uyananlar izleğinde anlatılıyor.
Karanlıkta Uyananlar, gün ağarmadan yola düşenlerin, ruhları çıkarlarının karanlığında kalmışlara, yasanın gücüyle haklarını anımsatma çabasına giren işçilerin adı.
Bir yanıyla sanayileşen Türkiye’de, işçi ve işveren arasındaki ilişkileri düzenleyen yasaların çıkarılması gecikmeyle de olsa gerçekleştirildi. 1961 anayasasıyla tanınmaya başlanan haklar, 1963 yılında Çalışma Bakanı Bülent Ecevit’in, sendika, toplu sözleşme grev ve lokavt hakkını yasalaştıran çabasıyla istenilen düzeye geldi.
Yeni durumlara uyum, perdenin iki yanındakiler için de yaparak yaşayarak öğrenecekleri bir süreci gerekli kıldı. Kiminde dingin bir hava egemen oldu, kozlar paylaşıldı orta yol bulundu; kiminde tartışmalı, çatışmalı ortam tüm toplumu şaşkınlığa, korkuya sürükledi.
Karanlıkta Uyananlar, o günlerin gelgitli koşullarında çıkış yolu arayanlarla, yolu tıkayanları sinemanın evreninde buluşturan ve Türk sinemasındaki ilk işçi filmi diye imlenen bir yapıt.
Yeni Filmler
Altmışlı yılların görece özgür ortamında, gerçekte sömürünün başka yönünün devreye sokulduğu dönemde, az sayıda yönetmen tarafından beyaz perdeye taşınmaya başlanmış, peş peşe benzer içerikli kurmacalar gösterime girer.
İlk olarak Metin Erksan’ın 1962 yılındaki Acı Hayat kurmacasıyla başlayan ve toplumsal gerçekleri içeren diye ulamlanan kurmacalardan biri sayılabilecek Karanlıkta Uyananlar, Fikret Hakan ve Ayla Algan oyunculuğuyla 1964 yılında izleyiciyle buluşur.
Halit Refiğ’in Gurbet Kuşları (1964), Erdoğan Tokatlı’nın Son Kuşlar (1965), Feyzi Tuna’nın Yasak Sokaklar (1965), Duygu Sağıroğlu’nun Bitmeyen Yol (1965), Osman Fahir Seden’in Çalıkuşu (1966) ve Lütfi Ömer Akad’ın Vesikalı Yarim (1968) bu ulamın diğer akıllarda kalan önemli kurmacaları olarak sayılabilir.
Toplumdaki değişim, eğitimden sağlığa, sanayiden tarıma dışa bağımlı dönüşümü konu edinen pek çok öykü ve romana ek olarak devreye giren yedinci sanat yapıtları, eksikliği duyumsanan açığı doldurdu.
Adı:Karanlıkta Uyananlar
Yönetmen: Ertem Göreç
Öykü: Vedat Türkali
Görüntü Yönetmeni: Turgut Ören, Mahmut Demir
Kurgu: Mustafa Kent
Müzik: Nedim Vasıf Otyam
Oyuncular: Fikret Hakan, Beklan Algan, Ayla Algan, Tülin Elgin, Kenan Pars, Mümtaz Ener, Tolga Tigin, Bilade Aybars, Ersun Kazançel, Sedat Demir, Arif Eriş, Abdullah Ataç, Atıf Tuna, Mustafa Orçuner, Oğuz Aral, Emire Erhan, Yusuf Ahmet, Naci Saraç, Memduh alpar, Muammer Gözalan, Yusuf Ahmet, Hakkı Haktan, Nezihe Güler, Hüseyin Kutman, Mehmet Coner, Osman Türkoğlu
Yapımcı: Filmo Ltd. Şti. – Lütfü Ömer Akad
Yapım: Türkiye – 1964
Tür: Kurmaca
Dili: Türkçe
Süre:115’
