GECELERİN ÖTESİ

Türkiye’deki “yabancı sinema yandaşları” için istenmeyen adam olan Metin Erksan’ın, Yeşilçam filmlerinin yönünü değiştirmeye yeltenen yapıtlarından biri “Gecelerin Ötesi”.

Küresel sömürgenlerin ve yerli işbirlikçilerinin, Türk sineması üzerindeki yıkıcı etkisine karşı yılmadan direnen, çok cepheli yaptırımlara karşın yurdunun ve yurttaşının özgün sinemasını yaratmaktan geri durmayan Metin Erksan, “Gecelerin Ötesi” ile bir eşiği daha aşmayı başarır.

Türkiye’nin kaynaklarının küresel egemenlere açıldığı, Türk Milletinin değerlerinden uzaklaştırılarak dönüştürüldüğü gerçeğini, sinemanın kurgusal anlatımıyla ilk kez ortaya koyan Metin Erksan, bu tutumuyla arada kalmışlara, dayatılan koşullarla kimlikleri arasına sıkışmış sanatçılara da yön çizer.

Gecelerin Ötesi, aydın bakışıyla halkın sorunlarının altını çizer; dönüşüm, değişim diye süslü sözlerle  pazarlanan sömürü sürecinin nelere mal olduğunu yalın bir anlatımnan, sıkışmış halkın diliynen yine halka aktarır.

Döneme Ayna Tutan Aydınca Yaklaşım

Kurmacada yabancı yoktur; herkes bildik, herkes tanıdıktır. Fehmi ağabey (Kadir Savun), çetin bir dönemecin başında.
Ahiretliği Ekrem (Erol Taş), tüketilmiş bir yolun sonunda.
Beş yoldaş daha var ve hepsi en alttakilerden.
Bir çıkış aranıyor:

“Biliyor musun Ekrem ne düşünüyorum?
…
Bizim mahalleden hiç adam çıkmadı. Şu halimize bak!
Topumuz beş para etmeyiz…
Sezai ile Yüksel Amerika’ya kaçmak sevdasında iki serseri.
Cevat işsiz ukala bir aktör.
Ayhan önüne gelen kadına aşık olan bir acayip adam.
Sen can sıkıntıları içinde bunalmış, kavruk bir insan.
Bana gelince…
Ömrünü direksiyon başında tüketmiş zavallı bir adamım.
Biz harcanmış insanlarız.
Bak! İçki bile bizi neşelendirmiyor…
Bu topluluğa bir şeyler yaptırtmak lazım!
Yoksa mahvolur gideriz.”

Bir şeyler yaptırtmak için önce bir şeyler yapmak gerekir. Fehmi ağabey öncü olur; önceden gözüne kestirdiği benzinliği soyar…

“Tam on bin dokuz yüz lira.
Adam başına bin beşer yüz lira vereceğim.
Geri kalanına da tabanca almak lazım.
Ne bakıyorsunuz yüzüme öyle!
Benzinciyi soydum işte…
Görüyorsunuz; iş yağdan kıl çeker gibi oldu.
Korkacak hiç bir şey yok!
Hepimiz için yaptım bunu!
Sizleri düştüğünüz çıkmazlardan ancak para kurtarabilir!
Yoksa kaybolup gidersiniz…”