Uzaktaki Yakınlar

Dersu Uzala, Vladimir Arseniyev’in aynı adlı gezi kitabından uyarlanan ve Akira Kurosava’nın yönetmenliğini üstlendiği bir kurmaca.

Senaryosunu Akira Kurosava’nın, Yuri Nagibin ile birlikte yazdığı kurmacanın öyküsü, Rus askerlerinden oluşan haritacı bir bölüğün, araştırma yapmak üzere Sibirya bölgesindeki Türk soylu toplulukların yaşadığı topraklara gitmeleriyle başlar.

Yüzyılın başında, Rusların Türk yurtlarını istila ve işgali süreci sırasında, öncü araştırmacılar, yaşlı bir adamla tanışır ve yolculuğun devamında onun yol göstericiliğinden yararlanırlar.

Ormanın içlerine doğru yapılan bu yolculukta yaşananlar, kişilerin doğru ve anlamlı yaşaması için vazgeçilmez ön koşul olan insan-doğa ilişkisindeki uyumluluğu sergileyen bir anlatıma dönüşür.

Dersu Uzala adındaki bu bilge avcı ile araştırma ekibi arasında derin bir dostluk oluşur ve araştırma ekibi bu yaşlı adamdan hayata ilişkin önemli dersler alır.

Dersu Uzala

Öykünün kahramanı Dersu Uzala, 1849 – 1908 yılları arasında yaşamış Türk soylu bir kişidir. Çuvaş Türkü yazar İlya İvanov, Dersu uzala’yı şöyle tanıtır; “Şunu unutmamalı; Dersu Uzala, Türk soyundaki bir halk oğuludur. Onu Rus ajanı Arsenyev, yol gösterici olarak kullanmıştır. ‘Dersu’ Çuvaş Türkçesinde ‘çırsır’ demektir, Türkiye Türkçesinde ‘cesur’. Onun soyadı da Türkçedir. ‘Uzal’ Çuvaş Türkçesinde de ‘Uzal’dır. Ön Çuvaşçada veya ön Türkçede ‘uzal’, ‘arslan’ demektir.”

Bugünkü Rusya’nın, Japon denizine bakan Ussuri bölgesinde bulunan ve Rusçada da aynı adla anılan Kızılyar adlı bir sahil köyünde, Bikin ulusal Parkı içerisinde Dersu Uzala anısına bir yontu bulunmaktadır.

Kurmacada, bir başka Türk soylu sanatçı Suymenkul Çokmorov da oyuncu olarak yer almaktadır. Kırgız Türkü Suymenkul Çokmorov, Cengiz Aytmatov öyküsünden uyarlanan Cemile kurmacasında, Cemile’nin aşığı Danyar olarak belleklerde yer etmiş önemli bir Türk sanatçısıdır. Oyunculuğunun yanısıra başarılı bir betizci olan Çokmorov, Kırgız sinemasının baş yapıtları arsında gösterilen kurmacalarda baş oyuncu olarak yer aldı.

Adı: Dersu Uzala
Özgün Adı: Дерсу Узала (Dersu Uzala)
Yönetmen: Akira Kurosava
Öykü: Vladimir Arseniev – Dersu Uzala
Yazan: Akira Kurosava, Yuri Nagibin
Oyuncular: Maksim Munzuk (Dersu Uzala), Yuri Solomin (Vladimir Arseniyev), Svetlana Danilçenko (V. Arseniyev’in karısı), Dimitri Korşikov (V. Arseniyev’in oğlu), M. Butçkov, A. Biladev, Suymenkul Çokmorov, V. Krolev, V Lastotçkine, S. Marine, G. Sukra, V. Sergiyakov
Görüntü Yönetmeni: Asakaju Nakai, Yuri Gantman, Fyodor Dobronravov
Kurgu: Akira Kurosava, V. Stefanova
Sanat Yönetmeni: Karlen Agacanov
Dekor: Yuri Rakşa
Kostüm: G. Litçmanova
Müzik: Izak Shvarz
Ses: Olga Burkova
Yapımcı: Yoichi Matsue, Nikolai Shizov
Yapım: 1975 – Sovyetler Birliği / Japonya
Tür: Kurmaca
Süre:141 dakika
Telif Hakları: Mosfilm-Nippon Herald P.