“İçinizde en ufak bir şüphe varsa, bana suçsuz kararını getirin’’
Gustave Le Bon “Kitleler Psikolojisi’’ kitabında aynı amaç için bir arada bulunan kitlenin tek bir insan karakterinin özelliğini taşıdığını yani kitlenin tek bir insan tipi ile tanımlanabileceğini söylemiştir.
12 Kızgın Adam filminde bir mahkeme görülmektedir. Ortada bir cinayet vardır ve katil zanlısı ölen şahsın çocuğudur. Bütün deliller çocuğu işaret etmektedir. Mahkeme kararı jüriye bırakır. Film işte bu noktada başlar. Jüri odaya geçip çocuğun suçlu olup olmadığı kararını verecektir.
On iki kişi, Le Bon’un dediği gibi bir amaç için bir araya gelmiştir ve hemen tek bir kişi gibi davranıp on bir suçlu oyu çıkarmıştır. Hepsi hemen hemen aynı düşünceye sahiptir, aynı cümlelerle çocuğu suçlu bulmaktadırlar. Ancak oy sayısının on iki olması gerekmektedir ve burada sürüyü bozan bir şey vardır. Bu şeye ben “şüphe’’ adını vermek istiyorum.
On iki üyeden birisi olaya şüphe ile yaklaşıyor ve tartışmalar başlıyor. Bu tartışmalar epey uzuyor, tartışma sırasında üyelerin jüri kimliklerini kaybedip normal hayatlarındaki kimliklerine büründüklerini görüyoruz.
Demin tek bir kişi gibi davranan kitle şüphenin peşinden gittikçe, dağılıyor, dönüşüyor ve başka biri olmaya başlıyor. İpler gittikçe geriliyor, suçlu kararı çoğunlukta iken gittikçe sayı azalıyor ve en son tek bir suçlu oyuna kadar düşüyor.
En son kalan jüri üyesi ilk başta almış olduğu kararda ısrarcı davranıyor, sürünün-kitlenin ilk baştaki davranışını koruyor, gittikçe kızgınlaşıyor ve en sonunda haksız olduğunu kabul edip o da oyunu suçsuza çeviriyor. Doğru burada çoğunluğu yeniyor. Ve kitle tekrardan tek bir kişi halini alıp aynı amaca hizmetini ediyor.
Filmin kısaca bana ne verdiğini söylemek gerekirse; doğrunun peşinden gitmemiz gerektiğini, doğruyu bulmak için şüphelerden yararlanmak gerektiğini ve çoğunluğun-sürünün-kitlenin her zaman haklı olmadığını, söyleyebilirim.
Film ayrıca dönemin Amerika toplumunu ve toplumun tutuculuğunu da bizlere gösteriyor. Filmde 12 kişiyi kitle olarak görmemin sebebini ise 12 üyenin toplumu, toplumdaki insanları temsil ettiğini düşünmeme bağlıyorum.
