KIZIL ELMA

Kırgız Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını duyurduğu 31 Ağustos 1991 gününden sonra, ilk Türkiye büyükelçisi olarak Ankara’ya gelen bilge Türk yönetmeni Tölömüş Okayev’in, Kırgız Türklerinin yeniden dünyadaki saygın yerinin görülmesine büyük katkıları olmuştur.

Sovyetler birliği döneminde sınırlı kalan ilişkilerin yeniden canlanması, Tölömüş Okayev’in başını çektiği sanatçıların ve sanat yapıtlarının gücüyle çok hızlı bir yakınlaşma sürecine girmiş; doğunun ve batının  arasındaki Türk Ata’nın çocukları, sanatın kucaklayıcı sıcaklığında yeniden bir araya gelmişlerdir.

Bu kavuşmanın öncülerinden Tölömüş Okeyev’in kurmacalarında, kirlenmemiş çocuksu bakışla olayları gözlemleme, derinliği kestirilemeyecek ölçüde bilgece yorumlama, kişilikli bir duruş olarak etkisini sürekli kılar.

Kırgız Türklerinin arı, duru töresinden, uygarlıklarını biçimlendiren deneyimlerden bir uzman duyarlılığı ve titizliliğiyle yararlanması, onun özgün sinema evreni kurmadaki başarısını besler ve her yapıtı  unutulmazlar katına kendiliğinden ulaşır.

Kızıl Elma, böylesi bir yaklaşımın şahikası denilebilir. Neredeyse imkânsız bir aşk çevresinde kurulan film, simgesel anlatımıyla ulaşılması bir ülküye dönüşen “Kızılelma” düşüncesine göndermede bulunur; dünü, bugünü ve yarını düşündürür.

Türkiye Türklerinin yaygın olarak “alma” sözünü “elma” diye söylemeleriyle oluşan küçük, yüzeysel farka karşın, sözün, Türkiye’de ve Kırgızistan’da yaşayanlarda oluşturduğu algı, Tölömüş Okeyev kurmacasıyla alabildiğine derinlik kazanır ve ortak bellekleri aynı duygularla besler.