SIDNEY LUMET FARKI
Türkçeye ilk olarak 12 Öfkeli Adam diye çevrilen, sinemalarda bu adla gösterilen kurmaca, Sidney Lumet’in eskimeyen yapıtları arasında. Holivut yapımı olmasına karşın, yönetmenin, sinema sanatının bilgilendirici yanını öne çıkaran yaklaşımından izler taşıyor. Lumet’in, sanatı, halkı önceleyen yaklaşımın sonucu olsa gerek, geçen zaman, 12 Öfkeli Adam kurmacasını, günümüze dek binlercesi üretilen Holivud yapımları arasından ayırıyor; hep izlenecekler dizelgesine koyuyor.
Öykü, işlendiği bilinen bir suça karşılık, suçlananın yargılanması sürecini, Amerikan yargı düzenine göre anlatıyor. Karara etki eden görüşlerine gerek görülen 12 kişilik kurulun, kişiliklerinden arınıp nesnel bir sonuca ulaşmaları, Sidney Lumet’in, kurgu kurallarını işleterek oluşturduğu ortam ruhununun katkısıyla aktarılıyor.
Bir kurul üyesinin, ortamın egemen dayatmasına karşı görünen sorgulayacı yaklaşımı, tartışmanın boyutlarında değişime, kurulun karara ulaşırken yaşanılan çelişkili gelgitlerin artmasına neden oluyor. Çekim açı ve ölçeklerinin, görüşlerdeki kararsızlıkları, duraksamaları, öfkeli beklentileri vurgulayıcı öğeler olarak kullanılmasıynan elde edilen çekici hava, tek alanda çekilen kurmacanın ilgiyle izlenmesini sağlıyor.
Filmin başıynan sonundaki üç dakikalık açılış, kapanış görüntüleri ile el yüz yıkama yerindeki sahnelerin dışında, yer olarak sadece kurul odası kullanılıyor. Aynı yerde geçen söz ağırlıklı anlatımı, bir buçuk saati aşan sürede ilgiye açık tutmak, yönetmenin, sinema dilini oluşturan öğeleri neredeyse kusursuz kullandığının göstergesi.
Adı: 12 Öfkeli Adam (12 Kızgın Adam)
Özgün Adı: 12 Angry Men
Yönetmen: Sidney Lumet
Öykü ve uyarlama: Reginald Rose
Görüntü: Boris Kaufman
Kurgu: Carl Lerner
Müzik: Kenyon Hopkins
Oyuncular: Henry Fonda, Lee J. Cobb, E. G. Marshall, Bilade Yaktili, Martin Balsam, John Fiedler, Jack Klugman, Edvard Binns, Jack Varden, Joseph Sveeney, Ed Begley, Dragut Vader, George Voskovec, Robert Vebber
Yapımcı: Henry Fonda, Reginald Rose
Yapım: 1957 – abd
Süre: 96′