BİR FİLM, BİR BAKIŞ; ATLILAR

At, avrat ve silah…
Geçmişten bugüne, Türkler için ne ifade eder?
En sevdiğim hayvanlardan biri attır. Acaba bu bir rastlantı mı?

Sinemasalı ‘da, John Frankenheimer’in “Atlılar” filminin gösterileceğini duyduğumda da sevinerek gittim. Atları ve Türk Oyunu Buzkaşiyi seyredecektim. Filmin tanıtımında öykü yazarı Joseph Kessel’in Yahudi asıllı, Arjantin doğumlu, Fransız Rus kökenli bir gazeteci ve yazar olduğu söylendi. Peygamber efendimize hakaret edilen son zamanların olaylı filmi aklıma gelse de üzerinde çok durmadım.

Film Afganistan ve İspanya’da çekilmiş. Ancak konu, Afganistan’da yaşayan Türk boyları ile ilgili; bölgede söz sahibi Osman Bey’in doğum günü nedeniyle Buzkaşi düzenleniyor. “Atların Efendisi” olarak bilinen Büyük Tursen bu oyunlara katılamayacak kadar yaşlı. Onun yerine tek oğlu Uraz gönderiliyor. Çok özel bir at olan “Cahil” de oyunu kazanırsa Uraz’ın olacak.

Uraz; kumar oynayan, kaba davranan, küfürbaz bir kişilik. Kendi gibi kumarcı ve tek boynuzlu cılız bir koçun sahibi de filmin önemli kişilerinden biri oluveriyor.

Filmde, Müslüman Türkler esrar kullanıyor, hayvanlara eziyet ediyor, kumar oynuyor. Tüm güreştirilen hayvanlar nasıl oluyorsa birbirlerini öldürüyor. Ortalık kan içinde… Erkek köçekler dans ediyor. Yavru iki bıldırcın dövüştürülüyor ve Allahü Ekber sesi. Bir camideyiz. Meksika dalgası hareketiyle namazdalar!

Katil, fakir, sapık ve ahlâksız Müslüman Türk boyları…
O kadar ustalıkla tüm bunlar filme yerleştirmişti ki etkilenmemek elde değildi. O an, kitabı yazanı ve filmi yöneteni ayakta alkışlamak geldi içimden!

Son zamanların olaylı filminde yapıldığı gibi, gözümüze batıra batıra ve verilen demeçlerle de başımıza vurula vurula Müslümanlar kötülenmemişti. Bu filmi izledikten sonra, 80 yıllık yaşamı boyunca 80 kitap yazan Joseph Kessel’in ve Holivud’un gözde yönetmenlerinden John Frankenheimer’ın mesleklerinde ne kadar usta olduğunu anlatmaya kalmıyor.

Filmin nüvesini oluşturan Buzkaşi çekimleri ise tam not aldı benden. Birbirine acımasızca saldıran atlıların mücadelesinde atlar ölüyor, binicileri sakatlanıyordu. Uraz’da sakatlandı. Atı Cahil, yarışmayı başka binici sayesinde kazandı. Uraz bunu gururuna yediremedi. Atı Cahili aldı, seyisi ile hastaneden kaçtı. Eve dönecek.

Yolda konakladığı bir handa babasının başarısını dinledi ve içindeki ben’in etkisine tutsak bir evlat olarak babayı delicesine kıskandı; kendini ispatlamaya karar verdi. Tehlikeli yolu seçti. Dahası seyisi Mukhi’ye ‘Ben ölürsem at senindir’ diye bir de vasiyet yazdı ki yolculuk daha da renklensin. Yolda da garip bir kadın onlara katıldı: Zere.

Uraz rahatsızlandı. Seyis Kuran-ı Kerim’i gözlerimizin önünde bir güzel yırttı. Kopardığı Kuran yaprağıyla yarayı sardı. Tam biz bunun şaşkınlığını atlatmaya çalışırken kadın sahne aldı. Yaranın üzerindeki Kuran-ı Kerim yaprağını aldı, yere fırlattı: ‘Bu bir sihir, hiçbir işe yaramaz’ dedi. Uraz’ı da iyileştirdi.

Bu sahnelerden sonra kendime sordum: Kutsal Kitabımızın imajı ne oldu? Müslümanlar ne duruma düştü?
Film biter mi? Devam…

Kadın şeytanı bile yoldan çıkaracak meziyetlere sahip. Önce Uraz’ı baştan çıkarmaya çalıştı. Uraz onu, kendisinin asil olduğunu söyleyerek tersledi. Kadın gitti, seyisin sevgilisi oldu. Sadık seyis Mukhi’yi baştan çıkarttı ve birlikte Uraz’ı öldürmeye çalıştı. Filmin sonunda da para karşılığı asil olduğunu söyleyen Uraz’la birlikte oldu.

Uraz’ın hayatta kalma mücadelesi, ateşte yakılan paralar, yolda oynanan kumarlar ve çok uygunsuz koşullarda kesilen bacak sahneleri akıllardan silineceğe benzemiyor.
Tek Boynuzlu Koçla, Tek Bacaklı Uraz’ın bir araya gelmesi…
Filmin sonunda kurulan mahkeme, babanın çırpınışları…
Ocağını ve ocağın başı olan babasını beğenmeyen, reddeden; kendini değiştirmeye ve tek başına hayat mücadelesi vermeye karar veren oğul; Uraz yani Ömer Şerif…

Bir ocak gözümüzün önünde bilinçli olarak söndürüldü.
Acaba bu Holivud yönetmenlerinin Müslüman düşmanlığı da bir gün gelecek sönecek mi?
Kim bilir?