ÇALIKUŞU

Osman F. Seden yorumuyla Reşat Nuri Güntekin’in aynı adlı öyküsünden 1966 yılında sinemaya uyarlanan Çalıkuşu, TRT kurmaca yapımlarının siyah beyaz dönemine ait ilk örneklerden.

Öğretmenlik yapan genç bir kadının sıradışı yaşamını anlatan öykü, bu kez yedi bölümlük televizyon dizisi olarak, yine Osman F. Seden tarafından TRT yapımcılığıyla çekildi.

Küçük yaşlarda anne ve babasını yitirdikten sonra teyzesinin yanında kalan Feride kişisi izleğinde, olayların yaşandığı dönemin değişimleri, toplum ve birey açısından irdelenir.

Fransız okulunda yatılı okumak zorunda kalan Feride, okul bitiminde teyzesinin oğlu Kamuran‘la nişanlanır fakat onun Münevver adlı bir kızla ilişkisi olduğunu öğrenince evden kaçar ve öğretmen olmayı seçer.

TRT yayınlarının tek olduğu yayın döneminde yoğun ilgi gören dizinin kahramanı Feride, gerek kişiliği ve gerekse güzelliğiyle olumlu olduğu kadar olumsuz tepkileri de kendine çeker ve sık sık farklı yerlere tayin edilir. Bu atamaların birinde, yaşlı bir bekar olan Hayrullah Bey’le tanışır .

Feride’yi kızı gibi sevmesine karşın, bazı söylentiler nedeniyle güç durumda kalırlar ve çevrelerindeki dedikoduları önlemek amacıyla evlenirler. Gerçekte bir baba-kız olarak yaşarlar.

Bir gün Hayrullah Bey, Feride’nin tuttuğu günlüklerden onun Kamuran’ı hala sevdiğini fark eder.

Sovyetler Birliği döneminde, Türkiye’nin geri kalmışlığı yaymacasına dayanak olması için televizyonlarda gösterilen Çalıkuşu, özellikle Türk soylu halk üzerinde tersi bir etki yaratmış olması ve Türkiye’ye karşı ilginin içten içe artmasının yolunu açmasıyla da bir başka öneme sahip.

Yönetmen: Osman F. Seden
Öykü: Reşat Nuri Güntekin
Oyuncular: Aydan Şener, Kenan Kalav, Sadri Alışık, Mine Çayıroğlu, Eşref Kolçak, Hayati Hamzaoğlu, Kaya Akarsu, Tomris Oğuzalp, Savaş Başar, Seray Gözler, Tilbe Saran, Cengiz Sezici, Sümer Tilmaç, Yalçın Avşar, Ali Şen, Mübeccel Vardar
Süre: 45′ – / Bölüm
Yapım: TRT – 1986